Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy to obowiązek każdego pracodawcy. Zawsze przed dopuszczeniem do pracy pracownik powinien przejść szkolenie BHP, obejmujące instruktaż ogólny i stanowiskowy. W wielu przypadkach obowiązkowa jest również aktualizacja wiedzy i umiejętności. Szkolenia BHP – przedstawiamy kogo dotyczą, kto może je przeprowadzić i objaśniamy obowiązujące terminy.
Przeczytaj i dowiedz się:
BHP dla pracownika – definicja
BHP (bezpieczeństwo i higiena pracy) to zbiór zasad i norm obejmujących bezpieczne i higieniczne wykonywanie pracy. Szkolenia BHP są obowiązkowe dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Pracodawca zapewnia pracownikom odpowiednią organizację pracy, niezbędne środki ochrony indywidualnej i szkolenia BHP. Realizacja tego obowiązku wymaga oceny i minimalizacji ryzyka, eliminacji źródeł zagrożeń, dostosowania pracy do fizycznych i psychicznych możliwości pracowników oraz zastąpienia niebezpiecznych materiałów i procesów ich bezpieczniejszymi odpowiednikami. Z kolei pracownicy są zobowiązani do bezwzględnego przestrzegania obowiązujących zasad BHP.
Jakie szkolenia BHP obowiązują?
Obecnie obowiązują następujące szkolenia pracowników w zakresie BHP:
- Szkolenie wstępne: ma na celu zapoznanie nowo zatrudnionych pracowników z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Składa się z dwóch części: instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego. To obowiązkowe szkolenie, które musi być zrealizowane przed rozpoczęciem pracy przez pracownika.
- Szkolenie okresowe: przeprowadzane jest w celu aktualizacji wiedzy i umiejętności dotyczących bezpiecznej i higienicznej pracy.
Podstawy prawne – szkolenie BHP dla pracowników i pracodawców
Regulacje dotyczące BHP są zawarte w dziale X Kodeksu pracy oraz w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Kogo w firmie obowiązuje szkolenie w zakresie BHP?
Kwestia tego, kogo w zakładzie obowiązuje szkolenie w zakresie BHP, jest bardzo prosta, ponieważ wszyscy pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę muszą przystąpić do szkolenia wstępnego BHP przed dopuszczeniem do wykonywania obowiązków. Szkolenie BHP obowiązuje również pracodawców.
Czy szkolenia BHP są płatne?
Szkolenia BHP odbywają się w czasie pracy i są finansowane przez pracodawcę. Oznacza to, że pracownik nie ponosi kosztów, a czas poświęcony na szkolenie jest traktowany jako czas pracy.
BHP szkolenia a umowy cywilnoprawne
Szkolenia BHP są obowiązkowe dla osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy (np. umowy o pracę), jednak pracodawca jest zobligowany do zagwarantowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy bez względu na rodzaj zawartej umowy.
Art. 304. § 1. Kodeksu pracy:
“Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą”.
Warto przeprowadzić szkolenie BHP dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy zlecenia, żeby poinstruować go na temat potencjalnych zagrożeń i działań zapobiegawczych, ale nie trzeba tego robić, kiedy praca nie jest obarczona wysokim ryzykiem. Szkolenia BHP powinny być zapewnione zleceniobiorcy, jeżeli jego praca wiąże się z niebezpieczeństwem wypadkowości lub narażeniem na szkodliwe czynniki w środowisku pracy. Warto, aby w umowie cywilnoprawnej znajdowały się wówczas zapisy dotyczące organizacji i kosztów szkolenia BHP.
Szkolenie wstępne BHP
Każda osoba powinna odbyć szkolenie wstępne BHP jeszcze przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy pracownik od razu podpisuje kolejną umowę o pracę z tym samym pracodawcą, dotyczącą tego samego stanowiska, wówczas szkolenie wstępne nie jest wymagane.
Wiemy już, że przed dopuszczeniem do pracy pracownik powinien przejść szkolenie BHP – jakie są jego części?
Wstępne szkolenie BHP dla pracownika obejmuje instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy.
BHP szkolenie wstępne – instruktaż ogólny
Instruktaż ogólny ma na celu przedstawienie pracownikom podstawowych informacji o przepisach BHP, w tym:
- zawartości Kodeksu pracy i układów zbiorowych pracy dotyczących bezpieczeństwa;
- regulaminach pracy oraz obowiązujących w danym miejscu pracy przepisach BHP;
- zasadach udzielania pierwszej pomocy.
Instruktaż ogólny jest skierowany do wszystkich nowo zatrudnionych pracowników, a także studentów i uczniów odbywających praktyki zawodowe, zapewniając im wiedzę niezbędną do bezpiecznego poruszania się i funkcjonowania w środowisku pracy.
Szkolenie BHP wstępne – kto przeprowadza instruktaż ogólny?
Instruktaż ogólny jest obowiązkowy dla każdego pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Należy go ukończyć przed dopuszczeniem do wykonywania pracy. Może go przeprowadzić:
- pracownik służby BHP;
- osoba, która wykonuje u pracodawcy zadania służby BHP;
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę, który posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności, pozwalające na zrealizowanie programu instruktażu.
Na czym polega szkolenie stanowiskowe BHP?
Instruktaż stanowiskowy koncentruje się na specyfice danego stanowiska pracy, obejmuje:
- informacje o czynnikach środowiska pracy, które mogą stanowić zagrożenie (np. substancje niebezpieczne, czynniki szkodliwe i uciążliwe, a także ryzyko psychospołeczne);
- ryzyko zawodowe związane z wykonywanymi zadaniami;
- metody ochrony przed potencjalnymi zagrożeniami oraz techniki bezpiecznego wykonywania pracy.
Szkolenie BHP stanowiskowe – kto je przeprowadza?
Instruktaż stanowiskowy z zakresu BHP może przeprowadzić osoba, która jest do tego celu odpowiednio przeszkolona oraz posiada odpowiednie doświadczenie zawodowe i kompetencje. Może być to:
- pracodawca;
- wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami.
Instruktaż stanowiskowy kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania pracy.
Karta szkolenia wstępnego – zaświadczenie BHP wstępne
Karta szkolenia wstępnego jest przygotowywana dla każdego pracownika, kiedy ukończysz wstępne szkolenie BHP, będziesz musiał złożyć na niej swój podpis. Karta ta jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.
Karta szkolenia wstępnego BHP 2025
Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy potwierdza, że pracownik odbył instruktaż ogólny i stanowiskowy. Zawiera:
- nazwę pracodawcy;
- imię i nazwisko osoby przeprowadzającej szkolenie;
- imię i nazwisko pracownika odbywającego szkolenie;
- nazwę komórki organizacyjnej;
- podstawowe informacje na temat instruktażu ogólnego i stanowiskowego;
- podpis pracownika.
Okresowe szkolenia BHP
Okresowe szkolenia BHP mają na celu ugruntowanie wiedzy i dostarczenie informacji o nowych rozwiązaniach technologicznych i organizacyjnych z określonej dziedziny. Okresowe szkolenia BHP kończą się egzaminem, który weryfikuje aktualną wiedzę i umiejętności. Organizator wystawia zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Odpis zaświadczenia jest przechowywany w aktach osobowych uczestnika.
Pierwsze szkolenie okresowe
Pracodawcy i osoby kierujące pracownikami (kierownicy, mistrzowie i brygadziści) muszą przejść pierwsze szkolenie okresowe BHP w terminie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku z zakresu ciążących na nich obowiązków. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku pozostałych pracowników. Pierwsze okresowe szkolenie pracowników w zakresie BHP odbywa się w terminie do roku od daty rozpoczęcia pracy na danym stanowisku.
Szkolenie okresowe BHP – co ile lat należy je aktualizować?
W poprzedniej części artykułu poruszaliśmy temat pierwszych szkoleń okresowych. Każdy pracownik powinien przejść szkolenie wstępne BHP przed dopuszczeniem do pracy i odbyć pierwsze szkolenie okresowe BHP w terminie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na swoim stanowisku. Z kolei pracodawcy i osoby kierujące pracownikami powinni odbyć szkolenie z zakresu ciążących na nich obowiązków, a następnie przejść pierwsze szkolenie okresowe BHP w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy. Pozostałe szkolenia okresowe przeprowadzane są w różnych terminach, a wszystko zależy od stanowiska pracy.
| Stanowisko pracy | Częstotliwość szkoleń | Minimalna ilość godzin szkoleniowych |
| Pracownicy na stanowiskach robotniczych przy pracach szczególnie niebezpiecznych | Raz na rok | 8 |
| Pracownicy na stanowiskach robotniczych | Raz na 3 lata | 8 |
| Pracodawcy i inne osoby kierujące pracownikami | Raz na 5 lat | 16 |
| Pracownicy inżynieryjno-techniczni | Raz na 5 lat | 16 |
| Pracownicy służby BHP oraz wykonujący zadania służby BHP | Raz na 5 lat | 32 |
| Pracownicy, których praca wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne | Raz na 5 lat | 8 |
| Pracownicy administracyjno-biurowi, którzy nie są zwolnieni z obowiązku odbywania okresowych szkoleń BHP | Raz na 6 lat | 8 |
Kto przeprowadza okresowe szkolenia BHP?
Okresowe szkolenia z zakresu BHP mogą przeprowadzać pracodawcy lub wyznaczone przez nich jednostki organizacyjne. Jednostki te muszą zajmować się prowadzeniem działalności szkoleniowej w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, mogą być to:
- placówki i centra szkolenia ustawicznego;
- szkoły ponadpodstawowe;
- podmioty, które wchodzą w skład systemu szkolnictwa i nauki w rozumieniu ustawy “Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce”;
- stowarzyszenia, których celem statutowym jest działalność w zakresie BHP;
- przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność oświatową na zasadach określonych w ustawie “Prawo przedsiębiorców”.
Szkolenia okresowe dla pracodawców, pracowników służby BHP oraz instruktorów i wykładowców dziedziny BHP prowadzą wyłącznie jednostki organizacyjne zajmujące się działalnością szkoleniową w dziedzinie BHP.
Szkolenia BHP dla pracowników z wyższej kategorii ryzyka
Jeśli rodzaj przeważającej działalności pracodawcy zostanie zakwalifikowany do grupy działalności o wyższej niż trzecia kategoria ryzyka (w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych), pracodawca musi przeprowadzić szkolenie okresowe BHP dla pracownika w ciągu 6 miesięcy od daty zaklasyfikowania działalności do wyższej kategorii ryzyka.
Czy pracownicy administracyjni powinni odbyć szkolenie okresowe z BHP?
Pracownicy biurowi wykonują pracę, która nie jest obarczona dużym ryzykiem, dlatego często zastanawiają się, czy szkolenie okresowe BHP jest obowiązkowe. Okresowe szkolenie pracowników w zakresie BHP odbywa się obowiązkowo, jednak są od tego pewne wyjątki.
Okresowe szkolenia BHP nie są wymagane na stanowiskach administracyjno-biurowych, jeżeli rodzaj przeważającej działalności pracodawcy obejmuje grupę ryzyka nie wyższą niż trzecia (w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych), wyjątkiem jest sytuacja, w której w ocenie ryzyka zawodowego stwierdzono, że jest to konieczne.
Rodzaje działalności pracodawcy o niskiej grupie ryzyka:
- produkcja odzieży;
- produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych;
- poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji;
- produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych;
- produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych;
- handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi;
- naprawa pojazdów samochodowych;
- handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi;
- handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi;
- transport lotniczy;
- działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi;
- informacja i komunikacja;
- działalność finansowa i ubezpieczeniowa;
- działalność związana z obsługą rynku nieruchomości;
- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna;
- wynajem i dzierżawa;
- działalność organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji i działalności z nią związane;
- działalność detektywistyczna i ochroniarska;
- działalność związana z administracyjną obsługą biura i pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej;
- administracja publiczna i obrona narodowa;
- obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, organizacje i zespoły eksterytorialne;
- edukacja;
- działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją;
- pozostała działalność usługowa, gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby.
Szkolenia BHP – podsumowanie
Szkolenia BHP są obowiązkowe i kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz zdrowia w miejscu pracy, edukując pracowników o potencjalnych zagrożeniach, metodach ich unikania oraz reagowania na nie. Obejmują szkolenia wstępne dla nowych pracowników oraz szkolenia okresowe, których częstotliwość zależy od rodzaju stanowiska. Szkolenia BHP dla pracowników nie są tylko formalnością służącą spełnieniu wymogów prawnych, ale realnie przyczyniają się do redukcji wypadków i poprawy kultury bezpieczeństwa w organizacjach, stanowiąc istotny element zarządzania ryzykiem w pracy.
Przeczytaj także:
Praca zdalna CV – wzór i porady
CV sportowca – przykład i porady
CV księgowa – kompletny przewodnik i wzór
Jak napisać CV copywritera i list motywacyjny?
CV do pracy sezonowej – sprawdzone porady i wzór
CV kucharza – porady i przykładowe CV dla kucharza
CV administrator IT – porady i profesjonalny wzór
CV barista i list motywacyjny barista – skuteczne porady
CV po rosyjsku – jak napisać? Przykładowe CV po rosyjsku
CV po francusku – jak napisać? Przykładowe CV po francusku
CV marketing manager – jak napisać skuteczny dokument? Wzór
CV ratownik medyczny i list motywacyjny ratownik medyczny – poradnik
Nika Walęcka
Copywriterka, autorka artykułów z praktycznymi poradami, które pomogą Ci w poszukiwaniu satysfakcjonującego zatrudnienia. Przekazuje wiele informacji, które są przydatne w przygotowaniu aplikacji, prowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych oraz budowaniu profesjonalnego wizerunku.
Podobne wpisy
Ostatnio na blogu
