Badania medycyny pracy – spis treści:
Czym są badania medycyny pracy?
Badania medycyny pracy obowiązują wszystkich pracowników, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Mają na celu ochronę ich zdrowia przed negatywnymi skutkami pracy oraz zapewnienie, że są oni zdolni do wykonywania swoich zawodowych obowiązków bez ryzyka dla własnego bezpieczeństwa i zdrowia. Badania medycyny pracy są finansowane przez pracodawcę. Pracownik otrzymuje zwrot kosztów za badania lekarskie, a jeśli dojeżdża na nie z innej miejscowości, pracodawca pokrywa również koszty dojazdu.
Przepisy dotyczące profilaktycznej ochrony zdrowia określa Kodeks pracy w artykule 229.
Art. 229. § 4. Kodeksu pracy:
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Czy do umowy zlecenia potrzebne badania lekarskie?
Regulacje dotyczące badań medycyny pracy dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę są jasno przedstawione w Kodeksie pracy. Sytuacja pracowników, którzy mają umowę zlecenia może budzić wątpliwości, ponieważ Kodeks pracy odnosi się do stosunku pracy zawieranego m.in. na podstawie umowy o pracę. Warto pamiętać, że umowa zlecenia nie jest stosunkiem pracy. Nie oznacza to jednak, że pracodawcy i osoby wykonujące zlecenia nie mają żadnych obowiązków dotyczących profilaktyki zdrowotnej. Zgodnie z art. 304. § 1. Kodeksu pracy, pracodawca musi zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy wszystkim pracownikom, bez względu na rodzaj umowy.
Co do zasady na umowie zlecenia takie badania nie są wymagane, chyba ze praca wiąże się z narażeniem na czynniki uciążliwe, niebezpieczne, lub jest obarczona dużym ryzykiem wypadków. W umowie zlecenia powinien wówczas znajdować się zapis dotyczący opłacania badań lekarskich, ponieważ zleceniodawca nie musi pokrywać ich kosztów.
Czemu służy orzeczenie lekarskie do pracy?
Orzeczenie lekarskie do pracy jest wystawiane przez lekarza medycyny pracy, pracodawca przechowuje je w aktach osobowych pracownika. Orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku jest wydawane w dwóch egzemplarzach, po jednym dla pracodawcy i pracownika. Zazwyczaj jest ono ważne przez okres 2-5 lat, jednak termin wygaśnięcia orzeczenia jest zależny od wyników badań pracownika lub zajmowanego stanowiska.
Po przeprowadzeniu badań lekarz może orzec:
- brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku;
- istnienie przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku.
Jeżeli lekarz stwierdzi, że stan zdrowia pracownika uniemożliwia mu podjęcie lub kontynuowanie pracy na określonym stanowisku, pracodawca nie może go zatrudnić.
Medycyna pracy – jakie badania obowiązują?
Badania medycyny pracy dzielą się na:
- badania wstępne;
- badania okresowe;
- badania kontrolne;
- badania okresowe po ustaniu narażenia na szkodliwe warunki.
Pamiętaj, że odmowa stawienia się na badania medycyny pracy jest naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, za które pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Warto zatem pamiętać o umówionych wizytach.
Badania wstępne
Badania wstępne do pracy muszą przejść:
- osoby przyjmowane do pracy na podstawie umowy o pracę;
- pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska;
- pracownicy przenoszeni na stanowiska, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe warunki;
- osoby przyjmowane do prac szczególnie niebezpiecznych (bez względu na posiadane badania).
Z obowiązku przeprowadzenia wstępnych badań lekarskich zwolnione są osoby:
- Zatrudniane ponownie przez tego samego pracodawcę na to samo stanowisko lub na stanowisko w tych samych warunkach pracy, w ciągu 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia wcześniejszej umowy o pracę.
- Zatrudniane przez innego pracodawcę na podobne stanowisko, jeśli rozpoczynają pracę w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy i posiadają ważne orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy, o ile nowy pracodawca stwierdzi, że warunki opisane na skierowaniu są zgodne z tymi na nowym stanowisku pracy.
- Pozostające w stosunku pracy z jednym pracodawcą i zatrudniane przez innego pracodawcę, jeżeli posiadają ważne orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy, o ile nowy pracodawca potwierdzi, że warunki opisane na skierowaniu są zgodne z tymi na nowym stanowisku pracy.
Jeżeli zostaniesz zwolniony z przystąpienia do wstępnych badań lekarskich, będziesz musiał przekazać pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie oraz skierowanie, na podstawie którego zostało ono wydane.
Badania okresowe medycyny pracy
Okresowym badaniom lekarskim podlegają cyklicznie wszyscy zatrudnieni pracownicy. Przed upływem okresu ważności Twoich badań wstępnych pracodawca skieruje Cię na okresowe badania medycyny pracy, które pozwolą lekarzowi stwierdzić, czy nadal jesteś w stanie pracować na swoim stanowisku. Okresowe badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy, zachowujesz prawo do wynagrodzenia za czas nieobecności w pracy na rzecz badań.
Co ile badania okresowe?
Badania okresowe do pracy odbywają się w terminach wyznaczonych przez lekarza medycyny pracy w orzeczeniu o braku przeciwwskazań do pracy. Zakres i częstotliwość badań okresowych ustalają wskazówki metodyczne zawarte w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.
Okresowe badania lekarskie po ustaniu narażenia
Pracownicy przebywający w warunkach szkodliwych dla zdrowia mają prawo do dodatkowych badań okresowych, są to tzw. badania końcowe. Szkodliwe warunki, o których mowa to działanie czynników i substancji rakotwórczych lub pyłów zwłókniających.
Pracodawca musi skierować na badanie okresowe pracownika:
- kiedy zakończy pracę w kontakcie ze groźnymi czynnikami, substancjami lub pyłami;
- kiedy stosunek pracy ustanie, a pracownik złoży wniosek o skierowanie na badania okresowe.
Na czym polegają badania kontrolne?
Kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, trwającej dłużej niż 30 dni. Pracownik po powrocie ze zwolnienia chorobowego musi stawić się na badania kontrolne, które mają na celu ocenę, czy jego aktualny stan zdrowia pozwala na ponowne przystąpienie do wykonywania obowiązków. Badania kontrolne należy przeprowadzić w miarę możliwości w godzinach pracy, zachowujesz prawo do wynagrodzenia za czas nieobecności w pracy na rzecz badań.
Medycyna pracy badania lekarskie – jak wygląda wizyta u lekarza medycyny pracy?
Wizyta u lekarza medycyny pracy nie powinna Cię stresować, zazwyczaj trwa około 15 minut i składa się z krótkiego wywiadu. Lekarz może zapytać Cię o przyjmowane leki, przebyte choroby, choroby w rodzinie, operacje i nałogi. Przeprowadza też podstawowe badania, w zależności od Twojego stanowiska, może być to na przykład sprawdzenie wzroku przy pomocy tablicy okulistycznej, osłuchanie klatki piersiowej i pomiar ciśnienia krwi. Lekarz może skierować Cię też na dodatkowe badania laboratoryjne lub do innych specjalistów.
Co potrzebne do lekarza medycyny pracy? Sprawdź, co zabrać na badania do pracy
Czekasz na badania lekarskie do pracy? Obowiązkowo zabierz na nie skierowanie od pracodawcy i dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport. Osoby, które noszą aparat słuchowy, okulary lub soczewki powinny przyjść w nich na wizytę. W konkretnych przypadkach przynosi się także orzeczenie o niepełnosprawności lub dokumentację medyczną dotyczącą chorób przewlekłych.
Pracownicy wykonujący badania psychotechniczne (np. kierowcy, motorniczy, operatorzy maszyn i górnicy) muszą przyjść na badania lekarskie wypoczęci, nie mogą także spożywać alkoholu w okresie 48 godzin przed wizytą.
Jakie badania do pracy mogą być wykonywane?
Badania medycyny pracy różnią się w zależności od warunków pracy wskazanych w skierowaniu.
Rodzaje badań lekarskich, na które może skierować lekarz medycyny pracy to np.:
- badanie laryngologiczne;
- badanie krwi i moczu do pracy;
- prześwietlenie klatki piersiowej;
- spirometria;
- badania neurologiczne;
- badania psychologiczne lub psychiatryczne.
Z wynikami badań laboratoryjnych lub badań u innych specjalistów powinieneś ponownie udać się do lekarza medycyny pracy, aby wystawił orzeczenie.
Medycyna pracy – jakie badania na dane stanowisko?
Wykaz badań dla określonych stanowisk pracy jest ustalany przez lekarza medycyny pracy na podstawie informacji zawartych w skierowaniu od pracodawcy, które dotyczą charakteru stanowiska oraz powiązanych z nim czynników szkodliwych.
Jakie badania mogą być wykonywane w zależności od stanowiska pracy?
- Nauczyciele – badania krwi do pracy (morfologia, OB), badania moczu, badanie laryngologiczne;
- elektrycy, elektromonterzy – badania krwi do pracy (morfologia, OB), badania moczu, badanie okulistyczne;
- pracownicy na stanowiskach kierowniczych – EKG, cholesterol, badania krwi (morfologia, OB), badania moczu, RTG klatki piersiowej;
- badania do pracy na wysokości powyżej 3 metrów – badania krwi (morfologia, OB), badania: moczu, okulistyczne, laryngologiczne, neurologiczne;
- pracownicy kierujący samochodami służbowymi z prawem jazdy kat. B – badanie: poziomu cukru we krwi, okulistyczne i psychotechniczne.
Badania medycyny pracy – najważniejsze informacje
Badania do pracy mają na celu potwierdzenie braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Pracodawca przekazuje pracownikowi skierowanie i pokrywa koszt badań lekarskich do pracy. Wyróżnia się cztery rodzaje badań do pracy: badania wstępne, okresowe, kontrole i okresowe po ustaniu warunków narażenia. Wszelkie badania związane z zatrudnieniem przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy, a pracownikowi przysługuje za ten czas wynagrodzenie.
Sprawdź też:
Jak napisać CV copywritera i list motywacyjny?
CV do pracy sezonowej – sprawdzone porady i wzór
CV kucharza – porady i przykładowe CV dla kucharza
CV barista i list motywacyjny barista – skuteczne porady
CV pracownik produkcji i list motywacyjny na produkcję – poradnik
Idealne CV – jak stworzyć perfekcyjne CV, z którym znajdziesz pracę?
CV graficzne – stwórz kreatywny życiorys, który zachwyci rekruterów!
CV pracownik fizyczny – wzór i porady, które pomogą Ci znaleźć pracę
CV ratownik medyczny i list motywacyjny ratownik medyczny – poradnik
CV pracownik socjalny i list motywacyjny pracownik socjalny – jak napisać?
Napisz skuteczne CV – własna działalność gospodarcza w poszczególnych sekcjach
Podanie do policji, CV i list motywacyjny do policji – wzory i poradnik dla kandydatów
Nika Walęcka
Copywriterka, autorka artykułów z praktycznymi poradami, które pomogą Ci w poszukiwaniu satysfakcjonującego zatrudnienia. Przekazuje wiele informacji, które są przydatne w przygotowaniu aplikacji, prowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych oraz budowaniu profesjonalnego wizerunku.
Podobne wpisy
Ostatnio na blogu
