Wiele osób zastanawia się, co jest wliczane do stażu pracy i jakie ma on znaczenie. Staż pracy jest istotny przy ustalaniu uprawnień pracowniczych, takich jak urlop wypoczynkowy, dlatego warto go obliczyć. Staż pracy obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia, ale gdy pracujesz na podstawie umowy zlecenia, nie będziesz mieć prawa do korzystania z wielu przywilejów. Ten artykuł przybliży Ci przydatne informacje dotyczące stażu pracy.
Staż pracy – spis treści:
Co to jest staż pracy?
Staż pracy to całkowity okres, przez który dana osoba była zatrudniona. Obejmuje on wszystkie okresy zatrudnienia u różnych pracodawców na podstawie stosunku pracy, czyli: umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę. W określonych przypadkach do stażu pracy wliczane są poszczególne etapy edukacji, a także wybrane okresy składkowe i nieskładkowe.
Staż pracy – jak liczyć?
Wyliczenie stażu pracy jest istotne, ponieważ wpływa on na:
- czas urlopu;
- okres wypowiedzenia;
- prawo do emerytury;
- prawo do świadczenia przedemerytalnego;
- prawo do nagrody jubileuszowej;
- prawo do odprawy.
Pamiętaj, że obowiązek wykazania lat pracy ciąży na Tobie, nie na pracodawcy. Możesz skorzystać z dostępnych w internecie kalkulatorów, które podadzą Ci, ile lat i miesięcy masz już przepracowane na podstawie podanych informacji. Żeby dowiedzieć się, jak obliczyć lata pracy musisz wiedzieć, co się wlicza do stażu pracy.
Staż pracy – co się wlicza?
Staż pracy obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, bez względu na przerwy w zatrudnieniu, wielkość etatu oraz sposób rozwiązania umowy. Do stażu pracy zalicza się także niektóre okresy pozostawania poza stosunkiem pracy, są one różnorodne pod względem charakteru, zakresu i warunków, na jakich są wliczane. To, czy dany okres jest uwzględniany, gdy ustala się staż pracy, musi wynikać wprost z przepisów prawa.
Co wlicza się do stażu pracy? Jest to między innymi okres:
- o który został skrócony czas wypowiedzenia w przypadku zwolnienia pracownika z winy pracodawcy, za który pracownik otrzymał odszkodowanie;
- za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, jeżeli pracownik ponownie podjął pracę;
- czynnej i zawodowej służby wojskowej;
- prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka;
- pracy za granicą u pracodawcy zagranicznego, jeżeli stanowią tak umowy międzynarodowe;
- pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium otrzymywanego w trakcie szkolenia lub stażu na podstawie skierowania starosty w ramach przygotowania zawodowego dorosłych;
- odbywania studiów doktoranckich pod warunkiem uzyskania stopnia doktora (nie więcej niż 4 lata);
- urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.
Jak obliczyć staż pracy po zakończeniu edukacji?
Młode osoby często mają wątpliwości: czy studia wliczają się do stażu pracy? Czy szkoła zawodowa wlicza się do stażu pracy? Zdobyte wykształcenie zalicza się do stażu pracy w kontekście urlopu – sprawdź, w jakim wymiarze!
Do stażu pracy dolicza Ci się:
- 3 lata, jeżeli ukończyłeś zasadniczą lub równorzędną szkołę zawodową;
- 5 lat, jeżeli ukończyłeś średnią szkołę zawodową;
- 5 lat, jeżeli ukończyłeś średnią szkołę zawodową dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych;
- 4 lata, jeżeli ukończyłeś średnią szkołę ogólnokształcącą;
- 6 lat, jeżeli ukończyłeś szkołę policealną;
- 8 lat, jeżeli ukończyłeś szkołę wyższą.
Kiedy pracujesz i studiujesz jednocześnie, jako Twój staż pracy uwzględniany jest okres zatrudnienia lub pobierania nauki, w zależności od tego, co jest korzystniejsze.
Staż pracy – czego nie obejmuje?
Do stażu pracy nie wliczają się okresy, których przepisy prawa nie wyróżniają jako składkowe i nieskładkowe.
Do stażu pracy nie zalicza się okres:
- pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia i umowa o dzieło);
- prowadzenia działalności gospodarczej;
- urlopu bezpłatnego.
Staż pracy – na co wpływa?
Wyliczanie stażu pracy jest istotne w kontekście korzystania z wielu uprawnień pracowniczych oraz prawa do emerytury.
Prawo do urlopu wypoczynkowego
Zgodnie z artykułem 154. § 1. Kodeksu pracy:
- jeżeli Twój staż pracy wynosi mniej niż 10 lat, przysługuje Ci 20 dni urlopu wypoczynkowego;
- jeżeli Twój staż pracy wynosi co najmniej 10 lat, przysługuje Ci 26 dni urlopu wypoczynkowego.
W praktyce, jeżeli ukończyłeś na przykład studia, (czyli Twój staż pracy w kontekście urlopu wynosi 8 lat), musisz przepracować dwa lata na umowie o pracę, aby zyskać prawo do dłuższego, 26-dniowego urlopu.
Okres wypowiedzenia a lata pracy
Na okres wypowiedzenia umowy o pracę wpływa staż pracy u danego pracodawcy oraz rodzaj zawartej umowy.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony oraz na czas określony reguluje art. 36 Kodeksu pracy:
- jeżeli jesteś zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie;
- jeżeli jesteś zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata, okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc;
- jeżeli jesteś zatrudniony co najmniej 3 lata, okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny jest zależny od długości trwania okresu próbnego i wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, ale krótszy niż 3 miesiące;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Nagrody jubileuszowe
Nagrody jubileuszowe nie są bezpośrednio regulowane przez Kodeks pracy, ale często są przewidziane w regulaminach zakładów pracy lub układach zbiorowych. Zazwyczaj są wypłacane, gdy pracownik osiągnie określony staż pracy, np. 10, 20, 25 czy 30 lat.
Staż pracy do emerytury
Obecnie prawo do emerytury mają wszystkie osoby, które:
- osiągnęły wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn;
- mają zapisany jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalnego na koncie ZUS.
Wymagany staż pracy do emerytury minimalnej wynosi:
- 20 lat dla kobiet;
- 25 lat dla mężczyzn.
Na wspomniany staż pracy składają się okresy składkowe i nieskładkowe, z czego okres nieskładkowy może stanowić 1/3 okresu składkowego. Jeśli te warunki nie są spełnione, ZUS wypłaci wyliczoną emeryturę bez dopłaty do minimum. Co wlicza się do stażu pracy do emerytury? Pełną listę okresów składkowych i nieskładkowych znajdziesz na stronie ZUS.
Pytania i odpowiedzi – staż pracy
Czy umowa na okres próbny wlicza się do stażu pracy?
Umowa o pracę na okres próbny jest zaliczana do stażu pracy. W przypadku okresu próbnego obowiązuje również minimalne wynagrodzenie.
Czy urlop macierzyński wlicza się do stażu pracy?
Kiedy przebywasz na urlopie macierzyńskim, przysługuje Ci szczególna ochrona przed zwolnieniem, otrzymujesz zasiłek macierzyński i obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Okres przebywania na urlopie macierzyńskim wlicza się do stażu pracy.
Czy urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy do emerytury?
Korzystając z urlopu wychowawczego, nie świadczysz pracy i nie otrzymujesz wynagrodzenia, ale składki na Twój fundusz emerytalny są odprowadzane, zatem urlop wychowawczy wlicza się do emerytury.
Czy działalność gospodarcza wlicza się do stażu pracy?
Przedsiębiorcy nie mogą wliczać okresu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej do stażu pracy. W praktyce oznacza to, że jeżeli od razu po studiach otworzysz jednoosobową działalność gospodarczą, a po latach zdecydujesz się na rozpoczęcie pracy na podstawie umowy o pracę, Twój staż pracy, od którego zależy np. wymiar urlopu, będzie wynosił 8 lat, zatem będzie przysługiwał Ci niższy wymiar urlopu (20 dni).
Sprawdź też:
Jak napisać CV? Praktyczne wskazówki
Jak napisać CV copywritera i list motywacyjny?
CV do pracy sezonowej – sprawdzone porady i wzór
CV kucharza – porady i przykładowe CV dla kucharza
CV barista i list motywacyjny barista – skuteczne porady
CV pracownik produkcji i list motywacyjny na produkcję – poradnik
Idealne CV – jak stworzyć perfekcyjne CV, z którym znajdziesz pracę?
CV graficzne – stwórz kreatywny życiorys, który zachwyci rekruterów!
CV pracownik fizyczny – wzór i porady, które pomogą Ci znaleźć pracę
CV pracownik socjalny i list motywacyjny pracownik socjalny – jak napisać?
Napisz skuteczne CV – własna działalność gospodarcza w poszczególnych sekcjach
Podanie do policji, CV i list motywacyjny do policji – wzory i poradnik dla kandydatów
Nika Walęcka
Copywriterka, autorka artykułów z praktycznymi poradami, które pomogą Ci w poszukiwaniu satysfakcjonującego zatrudnienia. Przekazuje wiele informacji, które są przydatne w przygotowaniu aplikacji, prowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych oraz budowaniu profesjonalnego wizerunku.
Podobne wpisy
Ostatnio na blogu
