Urlop macierzyński to czas wolny od pracy, przysługujący matce przed i po urodzeniu dziecka, częściowo może z niego skorzystać również ojciec dziecka. Urlop macierzyński w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, jest uregulowany prawnie, zapewniając ochronę miejsca pracy matki oraz wsparcie finansowe. Urlop macierzyński 2024 – zobacz, na jaki okres przysługuje, kto może z niego skorzystać i ile wynosi zasiłek macierzyński. 

Ten artykuł zapewni Ci wiedzę na temat:

Urlop macierzyński

Potrzebujesz CV?

Zarejestruj się i wykorzystaj nasz kreator CV!

Stwórz CV

Macierzyński 2024 – ile trwa i komu przysługuje?

Każdej pracownicy, która ma umowę o pracę, przysługuje urlop macierzyński. Jeśli jesteś zatrudniona na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło masz do niego prawo tylko wtedy, gdy w umowie są zawarte odpowiednie zapisy, dające Ci możliwość do usprawiedliwionej nieobecności w pracy kiedy urodzisz dziecko. Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą nie mogą skorzystać z przywileju, jakim jest urlop macierzyński. 

Kwestia wygląda inaczej w przypadku zasiłku macierzyńskiego, który otrzymają wszystkie mamy, które w dniu narodzin dziecka są objęte ubezpieczeniem chorobowym. 

Zastanawiasz się, ile trwa urlop macierzyński? Dla kobiety, która urodziła jedno dziecko z jednej ciąży, jest to 20 tygodni. 

Wymiar urlopu macierzyńskiego jest zależny od liczby dzieci narodzonych przy jednym porodzie.

Urlop macierzyński – ile trwa, kiedy urodzi się więcej dzieci?

Opieka nad bliźniakami, trojaczkami czy pięcioraczkami to bardzo wymagające zadanie. Z tytułu urodzenia większej liczby dzieci przysługuje dłuższy urlop macierzyński. 

Artykuł 180 Kodeksu pracy klarownie określa, ile wynosi urlop macierzyński:

  • 20 tygodni – w przypadku urodzenia przy jednym porodzie jednego dziecka;
  • 31 tygodni – w przypadku urodzenia przy jednym porodzie dwojga dzieci;
  • 33 tygodnie – w przypadku urodzenia przy jednym porodzie trojga dzieci;
  • 35 tygodni – w przypadku urodzenia przy jednym porodzie czworga dzieci;
  • 37 tygodni – w przypadku urodzenia przy jednym porodzie pięciorga i większej liczby dzieci.

Kiedy na świat przyjdą sześcioraczki lub siedmioraczki, urlop macierzyński wynosi 37 tygodni, ponieważ jest to jego maksymalny wymiar.

Ile trwa urlop macierzyński?

Dodatkowy urlop macierzyński

Dodatkowy urlop macierzyński już nie funkcjonuje, obowiązywał on do 2016 roku i wynosił 6 tygodni po urodzeniu jednego dziecka lub 8 tygodni w przypadku ciąży mnogiej. Dodatkowy macierzyński włączono do puli urlopu rodzicielskiego.

Urlop macierzyński – od kiedy go liczymy?

Kwestia tego, od kiedy liczy się urlop macierzyński, jest bardzo prosta. Rozpoczyna się on w dniu porodu, jednak możesz skorzystać z niego wcześniej. W dalszej części artykułu wyjaśniamy, od kiedy macierzyński można wykorzystać przed porodem.

Urlop macierzyński 2024 – wykorzystanie wolnego przed porodem

Możesz wykorzystać urlop macierzyński jeszcze przed urodzeniem dziecka, w tym celu musisz złożyć swojemu pracodawcy odpowiedni wniosek. Przed przewidywaną datą porodu masz prawo do wykorzystania maksymalnie 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. W takiej sytuacji po porodzie przysługuje Ci odpowiednio pomniejszony wymiar urlopu macierzyńskiego.

Jak długo trwa urlop macierzyński?

Kwestia tego, ile trwa macierzyński, dla wielu osób nie jest jasna. Musisz wykorzystać 14 tygodni, jest to czas na spokojny powrót do sił i opiekę nad noworodkiem. Pozostałe 6 tygodni możesz nadal spędzić na urlopie lub przekazać je ojcu dziecka.

Urlop macierzyński po wykorzystaniu 14 tygodni nie jest już obowiązkowy, możesz zrezygnować z niego dobrowolnie i powrócić do pracy pod warunkiem, że urlop wykorzysta ojciec wychowujący dziecko lub przerwie on działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. 

Warto mieć na uwadze, że nie możecie korzystać z urlopu macierzyńskiego jednocześnie.

Urlop macierzyński 2024 – czy trzeba złożyć wniosek?

Jeśli jesteś zatrudniona na podstawie umowy o pracę, masz prawo do urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a także do zasiłku macierzyńskiego. Urlop macierzyński przysługuje Ci najpóźniej od dnia porodu i chociaż nie musisz składać wniosku o urlop macierzyński, możesz to zrobić, ponieważ ułatwi to Twojemu pracodawcy zaplanowanie spraw organizacyjnych. 

Czasami zdarza się, że poród zaczyna się przedwcześnie, w takiej sytuacji nie musisz od razu informować pracodawcy o urodzeniu dziecka. Możesz go zawiadomić kiedy już odzyskasz siły, jako usprawiedliwienie posłuży Ci akt urodzenia dziecka. Urlop macierzyński przysługuje Ci z mocy prawa, pracodawca nie może odmówić Ci jego udzielenia. 

Sprawa wygląda inaczej w przypadku urlopu rodzicielskiego, który wymaga złożenia odpowiedniego wniosku.

Co powinien zawierać wniosek o urlop rodzicielski? 

W terminie 21 dni od dnia porodu powinnaś złożyć do pracodawcy wniosek o urlop rodzicielski. Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest zależna od zachowania tego terminu, warto zatem pamiętać o dostarczeniu pracodawcy wniosku i innych niezbędnych dokumentów.

Wniosek o urlop rodzicielski powinien zawierać: 

  • miejscowość i datę;
  • dane pracodawcy;
  • Twoje imię i nazwisko;
  • imię i nazwisko dziecka;
  • datę porodu;
  • prośbę o udzielenie urlopu;
  • datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu;
  • Twój podpis.

Do wniosku dołącz odpis aktu urodzenia dziecka oraz oświadczenie o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego.

Zasiłek macierzyński 2024

Zasiłek macierzyński (potocznie “macierzyńskie”) to świadczenie pieniężne, przysługujące osobie ubezpieczonej w związku z urodzeniem się dziecka. Zasiłek ten ma na celu częściowe zastąpienie dochodu utraconego przez rodzica w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego czy też w przypadku korzystania z urlopu ojcowskiego.

Macierzyński - ile trwa?

Kto otrzyma zasiłek macierzyński 2024?

Zasiłek macierzyński otrzymasz, jeżeli posiadasz ubezpieczenie chorobowe lub jesteś w trakcie urlopu wychowawczego. Pisemny wniosek do ZUS o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego musisz złożyć nie później niż 21 dni po porodzie. 
Niestety, kiedy w dniu porodu kobieta nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, nie przysługuje jej zasiłek macierzyński.

Kiedy złożyć wniosek o zasiłek macierzyński?

Możesz złożyć wniosek o zasiłek macierzyński jeszcze przed porodem lub w terminie do 21 dni po urodzeniu dziecka. 

Zasiłek macierzyński – ile trwa?

Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu ojcowskiego. 

Kiedy zasiłek macierzyński jest wypłacany?

Zasiłek macierzyński finansowany przez ZUS wypłacany jest niezwłocznie, nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia wszystkich niezbędnych dokumentów. 
Płatnik składek (pracodawca) wypłaca zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń.

Urlop macierzyński i rodzicielski

Urlop macierzyński 2024 – wysokość macierzyńskiego

Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest zależna od przeciętnego miesięcznego przychodu z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych:

  • w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jest to przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę;
  • w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub prowadzących własną działalność gospodarczą jest to kwota, od której opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe.

Zasiłek macierzyński – ile wynosi?

Warto mieć na uwadze, że wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy od terminu złożenia wniosku, dobrze zatem pamiętać o terminowości. 

  • Zasiłek macierzyński, za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu ojcowskiego przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. 
  • Kiedy złożysz wniosek w terminie do 21 dni po porodzie, zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze będzie wynosił za wszystkie okresy 81,5 proc. podstawy jego wymiaru. Wniosek ten nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego w części przysługującej wyłącznie dla drugiego z rodziców, zasiłek macierzyński przysługuje wówczas zawsze w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. 
  • Jeżeli złożysz wniosek później niż 21 dni po urodzeniu dziecka, zasiłek macierzyński będzie przysługiwał Ci w wysokości:
  • 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres ustalony jako okres urlopu macierzyńskiego oraz za okres do 6 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) lub do 8 tygodni (w przypadku urodzenia wieloraczków) 
  • i tylko 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą część urlopu rodzicielskiego. Szczegółowe informacje na ten temat podaje oficjalna strona ZUS. 

Od zasiłku macierzyńskiego, płatnik zasiłku, czyli np. Twój pracodawca lub ZUS nalicza składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Kto wypłaca macierzyński?

Kwestia, kto wypłaca zasiłek macierzyński, jest zależna od tego, ile osób zatrudnia Twój pracodawca. 

Kiedy Oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalają i wypłacają zasiłki? 

  • ZUS wypłaca zasiłek macierzyński ubezpieczonym, których pracodawcy (płatnicy składek) zatrudniają poniżej 20 osób. 

Kto płaci macierzyński, kiedy płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób?

  • Kiedy pracodawca (płatnik składek) zatrudnia więcej niż 20 osób, to do niego należy obowiązek wypłacania zasiłku macierzyńskiego.

Urlop macierzyński i rodzicielski 2024

Urlop macierzyński i rodzicielski to nie to samo. Urlop macierzyński najczęściej trwa 20 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka), przysługuje matce do 6 tygodni przed porodem i w odpowiednim wymiarze po porodzie. Kiedy mama chce wrócić do pracy po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego, może przekazać pozostałą część urlopu ojcu. 

Urlop rodzicielski to czas przeznaczony na opiekę nad dzieckiem, dostępny zarówno dla matki, jak i dla ojca dziecka.

Urlop macierzyński i rodzicielski możesz wykorzystać od razu lub wrócić do pracy po macierzyńskim. Masz prawo do skorzystania z urlopu rodzicielskiego przed upływem roku kalendarzowego, w którym Twoje dziecko kończy 6 lat.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

Urlop macierzyński a rodzicielski

Po porodzie matka dziecka musi wrócić do sił, zadbać o swoje zdrowie i zapewnić noworodkowi opiekę, czas na to daje urlop macierzyński.

Z kolei na wykorzystanie urlopu rodzicielskiego masz ponad 6 lat, możesz przejść na niego od razu po macierzyńskim lub wrócić do pracy i spożytkować czas wolny w innym okresie. Urlop rodzicielski wykorzystuje się ciągiem lub w maksymalnie pięciu częściach. 

Co ważne, na urlopie rodzicielskim może przebywać równocześnie matka i ojciec dziecka. 

Urlop rodzicielski a macierzyński – ile trwa urlop rodzicielski?

Wymiar urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nie jest taki sam. Wyżej opisaliśmy, na jakich zasadach możesz skorzystać z czasu wolnego przed i od razu po urodzeniu dziecka.  

Urlop rodzicielski przysługuje matce i ojcu dziecka, przy czym każde z rodziców posiada wyłączne prawo do skorzystania z 9 tygodni.

Łączna pula urlopu rodzicielskiego to: 

  • 41 tygodni kiedy urodzi się jedno dziecko z jednej ciąży;
  • 43 tygodnie kiedy urodzi się więcej dzieci z jednej ciąży.

Skorzystanie z wyłącznego prawa do urlopu rodzicielskiego przez jedno z rodziców oznacza zmniejszenie tej puli, zatem jeden rodzic może wykorzystać maksymalnie:

  • 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego, w przypadku jednego dziecka z jednej ciąży;
  • 34 tygodnie kiedy urodzi się więcej dzieci z jednej ciąży.

Warto pamiętać, że kiedy jeden z rodziców nie wykorzysta swoich 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, ta część przepada.

Potrzebujesz CV?

Zarejestruj się i wykorzystaj nasz kreator CV!

Stwórz CV

Urlop macierzyński 2024 – najważniejsze informacje

  • Urlop macierzyński przysługuje wszystkim kobietom, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę i urodziły dziecko;
  • kobietom, które urodziły jedno dziecko, urlop macierzyński przysługuje w wymiarze 20 tygodni;
  • po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, możesz przekazać pozostałą część ojcu dziecka;
  • masz możliwość wykorzystania do 6 tygodniu urlopu macierzyńskiego jeszcze przed porodem;
  • nie musisz składać wniosku o urlop macierzyński, ale możesz to zrobić; 
  • musisz złożyć wniosek o urlop rodzicielski w terminie 21 dni od dnia porodu;
  • warunkiem do otrzymania zasiłku macierzyńskiego jest posiadanie ubezpieczenia chorobowego;
  • wypłata macierzyńskiego przez ZUS następuje nie później niż w terminie 30 dni od daty złożenia niezbędnych dokumentów. 

Zobacz też:

Praca na pół etatu – czy niepełny etat to dobry wybór? Z czym się wiąże?
Praca przez internet – jak zarabiać przez internet w 2024? Zobacz, jak dorobić w domu i czy to się opłaca
Jak się ubrać na rozmowę kwalifikacyjną? Zobacz, jak powinien wyglądać ubiór na rozmowę o pracę
Okres wypowiedzenia – jak liczyć wypowiedzenie umowy?
Umowa o pracę – rodzaje i cechy stosunku pracy
Umowa o pracę na czas określony a prawa pracownika
Zdjęcie do CV – jak je zrobić, które wybrać i gdzie wstawić?
Jak napisać list motywacyjny i na co zwrócić uwagę?